Historia
O Parafii » Historia
Historia parafii w Iwkowej sięga kilkuset lat. Nie znamy daty założenia wsi, parafii, kościoła. Pierwszy zapis z 1325 r. mówi o istniejącej już parafii. Dotychczas najwięcej informacji zebrał ks. Jan Piechota w pracy „Dzieje Iwkowej”. Z tego opracowania pochodzą fragmenty zamieszczone poniżej. Zachęcamy do zapoznania się z całym dziełem.
„Tędy już od czasów przedhistorycznych ciągnął się trakt łączący leżące na północ ziemie lechickie z niziną węgierską. Okoliczność ta sprzyjała rozwojowi osadnictwa wzdłuż tego ważnego szlaku, zarówno handlowego jak i z czasem wojskowego. Za ślady tego pradawnego osadnictwa uważać należy znalezione na gruntach naszej wsi zabytki archeologiczne w postaci siekierek krzemiennych i młotów kamiennych. Jedne z nich wydobyto na gruntach wsi, inne znaleziono w urwiskach i piaskach rzeki Beli. /…/
Dotąd nie znaleziono śladów, które by pozwoliły stwierdzić kontynuację osadnictwa nad rzeczką Belą po czasy historyczne. Najwcześniejsze źródła pisane, które łączymy z Iwkową, pochodzą dopiero z pierwszej połowy XIV wieku. Sam jednak fakt, że wieś ta znajdowała się na szlaku „Wielkiej Drogi” zwanej również „Starą Drogą” łączącej Polskę z Węgrami od Krakowa przez Bochnię, Lipnicę Murowaną, Czchów, Nowy Sącz, Rytro, Bardiów, pozwala przyjąć, że kotlina nad rzeczką Belą była stale zamieszkałą. Wokół Iwkowej leżą bowiem miejscowości o bardzo starej metryce, których znaczenie było niemałe, skoro wzmiankują o nich źródła pisane z XII i XIII wieku, a których powstanie trzeba przesunąć daleko wstecz, jak Czchów, ważny ośrodek sądowo-administracyjny w Polsce wczesno-piastowskiej, Tropie, Lipnica Murowana, Tymowa i Rajbrot. Przypadkowi tylko przypisać należy, że przed XIV wiekiem nie dochowało się do naszych czasów żadne pisemne świadectwo o Iwkowej. /…/
Należy stwierdzić, że wieś Iwkowa powstała z połączenia się w jedno dwu osad, starszej, która w roku 1325 była już na tyle rozwinięta, że posiadała swój kościół parafialny i młodszej założonej przez królową Jadwigę Łokietkowi przywilejem z r. 1334 /…/
Pod względem administracji kościelnej wieś Iwkowa należała w latach 1325-1327 do dekanatu tarnowskiego wraz z Tymową, Gosprzydową, Czchowem i innymi parafiami. W okresie następnym w latach 1346-1358 Akta Kamery Apostolskiej wymieniają parafię Iwkowa w dekanacie sądeckim. Przed rokiem 1448 /…/ kard. Zbigniew Oleśnicki erygował dekanat w Lipnicy Murowanej, dzieląc dotychczasowy dekanat dobrzycko-szczyrzycki na dwa odrębne dekanaty i Lipnicy i Dobczycach i przyłączając parafię Iwkowa do dekanatu lipnickiego. W granicach tego dekanatu pozostaje Iwkowa do roku 1784, kiedy to biskup tarnowski Jan Duwall na skutek zarządzenia gubernium lwowskiego, zniósł dekanat lipnicki erygując dekanat brzeski, bocheński i inne. Na skutek tych zmian parafia Iwkowa zostaje przyłączona do dekanatu brzeskiego. W roku 1843 biskup J.G. Wojtarowicz utworzył dekanat czchowski. Mimo bezpośredniego sąsiedztwa z Czchowem, parafia nasza należała w dalszym ciągu do dekanatu Brzesko. Dopiero w roku 1891 przyłączono ją ostatecznie do dekanatu czchowskiego, w obrębie którego pozostaje dotychczas.
Co się tyczy przynależności do diecezji, parafia ta należała do diecezji krakowskiej aż do pierwszego rozbioru Polski. Po roku 1772 znaczna część diecezji krakowskiej zwana odtąd Cisvistulana, dostała się pod panowanie Austrii. Kajetan Sołtyk, biskup krakowski utworzył dla tej części diecezji oficjat generalny w Zakrzówku, przeniesiony w r. 1781 do Tarnowa. Po ustanowieniu diecezji tarnowskiej bullą Piusa VI z 13. III 1786 i bullą Piusa VII z r. 1821, Iwkowa należy do tej diecezji…”